Marzenie o własnym „M” może spełnić gmina. W rękach samorządów pozostaje bardzo duża ilość nieruchomości mieszkalnych. Mieszkania, często położone w bardzo dobrych lokalizacjach, stają się pożądanym na rynku towarem. Aby mogły stać się przedmiotem swobodnego obrotu, muszą znaleźć się w rękach Prywatnych, co oznacza zakup lokalu od dotychczasowego właściciela, czyli samorządu.
W przypadku najemców mieszkań sprawa jest nie jest zbyt skomplikowana. Wystarczy, by gmina przeznaczyła lokal do sprzedaży, a najemcy przysługuje prawo pierwszeństwa w jego nabyciu. Wolę skorzystania z tego prawa należy wyrazić w formie wniosku złożonego w ciągu sześciu tygodni od daty wywieszenia wykazu nieruchomości przeznaczonych do zbycia. W praktyce większość samorządów wnioski przyjmuje na bieżąco, a sprzedaż wszczyna w oparciu o zebrane w ten sposób informacje o ilości potencjalnych nabywców lokali w konkretnej nieruchomości.
Ci, którzy nie mają zawartej umowy najmu lokalu komunalnego, mogą przystąpić do przetargu zorganizowanego przez gminę na zbycie nieruchomości. Jedynym warunkiem, który musi zostać spełniony, aby wziąć w nim udział, to wpłata wadium w określonej w ogłoszeniu o przetargu wysokości i terminie.
W obu opisanych przypadkach do sprzedaży może dojść jedynie wtedy, gdy właściciel, czyli gmina, wyrazi wolę zbycia lokalu mieszkalnego. Wyrażenie woli nie jest już taką oczywistą sprawą i uzależnione jest, a przynajmniej powinno być, od prowadzonej przez nią polityki gospodarowania zasobem mieszkaniowym, obejmującej m.in. strategię jego prywatyzacji.
Wspólnotom jest łatwiej
O zaletach prywatyzacji mieszkań można pisać dużo. Do najważniejszych przesłanek przemawiających za sprzedażą można zaliczyć przejęcie przez nowych właścicieli obowiązków związanych z utrzymaniem nieruchomości w należytym stanie technicznym. Wspólnotom łatwiej ubiegać się o kredyty czy dotacje na poprawę standardu nieruchomości (np. termomodernizację). Wobec braku wystarczających środków w budżetach samorządowych na pokrycie potrzeb remontowych całego, na ogół znacznie dekapitalizowanego zasobu, oddanie go w ręce prywatne służy poprawie wizerunku miasta oraz jakości życia mieszkańców.
System zachęt do nabywania lokali mieszkalnych przez ich dotychczasowych najemców sprowadza się głównie do umożliwienia ich nabycia po cenach niższych od rynkowych. Mieszkańcy wielu miast mogą liczyć na wysokie bonifikaty wynoszące nawet 90% wartości mieszkania.
Poważne konsekwencje
Oddanie w ręce prywatne już jednego z lokali w nieruchomości niesie za sobą spore konsekwencje dla gminy, która zobowiązana jest do uwzględniania woli wspólnoty w zakresie zarządzania nieruchomością. Jeżeli został utworzony fundusz remontowy, to musi również dokonywać wpłat w ustalonej wysokości zgodnie z posiadanym udziałem w prawie własności nieruchomości. Zobowiązanie to powoduje uszczuplenie puli funduszy przeznaczonych na utrzymanie innych nieruchomości, a każda kolejna wspólnota rodzi następne zobowiązanie finansowe.
Już z tego powodu konieczna jest przemyślana polityka sprzedaży mieszkań, by środki ze sprzedaży po cenach preferencyjnych bilansowały się z kosztami, jakie gmina ponosi, będąc członkiem wspólnoty. Czasem władze miejskie uzależniają sprzedaż lub wysokość bonifikaty od ceny lokalu, od ilości złożonych wniosków, czyli im więcej nabywców, tym wyższa bonifikata.
Oczywiście nabywając od miasta mieszkanie i korzystając z bonifikaty trzeba liczyć się z pewnymi ograniczeniami, jak chociażby obowiązek jej zwrotu, w przypadku jego sprzedaży przed upływem pięciu lat od dnia zakupy. I od tej zasady są wyjątki. Przeznaczając środki uzyskane ze sprzedaży na zakup innego mieszkania lub nieruchomości przeznaczonej na cele mieszkaniowe lub gdy mieszkanie nabędzie od nas osoba bliska, obowiązek zwrotu bonifikaty wygaśnie. Informacji o przeznaczeniu nieruchomości do sprzedaży należy szukać na tablicach ogłoszeń oraz stronach internetowych urzędu gminy, a ogłoszeń o przetargu również w prasie lokalnej.
Przetarg jest ogłaszany na 30 dni przed jego wyznaczonym terminem. Wadium należy wnieść w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu, najpóźniej na trzy dni przed przetargiem.
PODSTAWY PRAWNE:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz.U. nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. nr 207, poz. 2108 z późn. zm).
PRZYKŁADY STOSOWANYCH BONIFIKAT W WYBRANYCH MIASTACH:
Będzin od 60% do 90% ceny nieruchomości
Knurów 50% ceny nieruchomości
Lędziny od 80% do 95% ceny nieruchomości
Piekary Śląskie od 30% do 50% ceny nieruchomości
Sośnicowice od 40% do 70% ceny nieruchomości
Świętochłowice od 60% do 95% ceny nieruchomości
